Γιατί και πώς πρέπει να διαβάζουμε την Αγία Γραφή;
Μέσα σ' αυτήν περιγράφεται πώς ο Θεός, για να δείξει τον Εαυτό Του στους ανθρώπους, έστειλε τον Θεό Λόγο, ο οποίος σαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος, και σαν άνθρωπος είπε στους ανθρώπους όλα όσα ο Θεός έχει, όλα όσα ο Θεός επιθυμεί για τον κόσμο αυτόν και για τους ανθρώπους που ζουν σ' αυτόν.
Αποκάλυψε ο Θεός Λόγος το σχέδιο του Θεού προς τον κόσμο. Ο Θεός Λόγος με τη βοήθεια του λόγου, έδειξε τον Θεό στους ανθρώπους, όσο είναι δυνατό ο ανθρώπινος λόγος να περιλάβει τον Απερίληπτο Θεό. Ό,τι είναι απαραίτητο στον κόσμο αυτό και στους ανθρώπους που ζουν σ' αυτόν, ο Κύριος το έδωσε μέσα στην Αγία Γραφή.
Μέσα σ' Αυτήν έδωσε τις απαντήσεις για όλα τα ερωτήματα. Δεν υπάρχουν ερωτήματα που να βασανίζουν την ανθρώπινη ψυχή και για τα οποία να μην έχει δοθεί μέσα στην Αγία Γραφή είτε άμεση είτε έμμεση απάντηση. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να επινοήσουν περισσότερα ερωτήματα απ' όσες απαντήσεις υπάρχουν μέσα στην Αγία Γραφή. Το ότι δεν βρίσκεις στην Αγία Γραφή απάντηση σε κάποιο σου ερώτημα, σημαίνει ή ότι έθεσες ασήμαντο ερώτημα ή ότι δεν μπόρεσες να διαβάσεις την Αγία Γραφή και να πάρεις την τελική απάντηση.
Στην Αγία Γραφή ο Θεός έδειξε:
Τί είναι ο κόσμος, από πού προέρχεται, για ποιο λόγο υπάρχει, προς τα πού πορεύεται, πού θα καταλήξει. Τί είναι ο άνθρωπος, από πού έρχεται, που πηγαίνει, ποια είναι η ουσία του, για ποιο λόγο υπάρχει, πώς θα τελειωθεί. Τί είναι τα ζώα, τί είναι τα φυτά, για ποιο λόγο υπάρχουν, τί εξυπηρετεί η ύπαρξή τους, τί προσφέρουν. Τί είναι το καλό, από πού προέρχεται, πού οδηγεί, για ποιο λόγο υπάρχει, πώς αποκτάται. Τί είναι το κακό, από πού προέρχεται, πώς υπάρχει, για ποιό λόγο υπάρχει, πώς θα τελειώσει. Τί είναι δίκαιοι και τί αμαρτωλοί, πώς από έναν αμαρτωλό βγαίνει δίκαιος και πώς ένας επηρμένος δίκαιος μπορεί να καταντήσει αμαρτωλός. πώς ο άνθρωπος υπηρετεί τον Θεό και πώς τον διάβολο. ολόκληρος ο δρόμος από το αγαθό ως το κακό, από τον Θεό ως τον διάβολο. Όλα, από την αρχή ως το τέλος, ολόκληρος ο δρόμος του ανθρώπου από την σάρκα ως το Θεό, από τη σύλληψή του μέχρι την εκ νεκρών ανάστασή του. Τί είναι η ιστορία του κόσμου, η ιστορία του ουρανού και της γης, τί είναι η ιστορία της ανθρωπότητος, ποιος ο δρόμος τους, ο σκοπός και η τελείωσή τους.
Γενικά, ο Θεός στην Αγία Γραφή είπε όσα χρειάζονταν να πει στους ανθρώπους. Στην Αγία Γραφή βρίσκεται η βιογραφία του κάθε ανθρώπου, του καθενός μας ανεξαιρέτως. Σ' αυτήν ο καθένας μας μπορεί να βρει ολόκληρο τον εαυτό του να παρουσιάζεται και να περιγράφεται λεπτομερώς: όλες οι αρετές σου και τα ελαττώματα που έχεις και δεν έχεις.
Θα βρεις τους δρόμους μέσω των οποίων η ψυχή σου και η ψυχή κάθε ανθρώπου, βαδίζει από την αμαρτία στην τελειότητα και ολόκληρο το δρόμο από τον άνθρωπο ως το Θεό και από τον άνθρωπο ως το διάβολο.
Στην Αγία Γραφή θα βρεις τρόπους πώς ν' απελευθερωθείς από την αμαρτία, θα βρεις με μια λέξη, όλη την ιστορία της αμαρτίας και της αμαρτωλότητος, και όλη την ιστορία της αρετής και των δικαίων.
Είσαι θλιμμένος; στην Αγία Γραφή θα βρεις παρηγοριά. Είσαι λυπημένος; την χαρά. είσαι θυμώδης; την γαλήνη. είσαι εμπαθής; την σωφροσύνη. είσαι άφρων; την σοφία. είσαι κακός; την καλωσύνη. είσαι εγκληματίας; το έλεος και την δικαιοσύνη. είσαι μισάνθρωπος; την αγάπη.
Σ' αυτήν θα βρεις φάρμακο για όλες σου τις ατέλειες και τα ελαττώματα, και τροφή για όλες σου τις αρετές και τις ασκήσεις.
Είσαι αγαθός; Η Αγία Γραφή θα σε μάθει να γίνεις αγαθώτερος και αγαθώτατος. Είσαι ευαίσθητος; αυτή θα σε μάθει την αγγελική τρυφερότητα. είσαι έξυπνος; αυτή θα σε μάθει την σοφία. αγαπάς την ομορφιά και την ωραιότητα του τρόπου και του λόγου;
Δεν υπάρχει ωραιότερος και συγκινητικώτερος από τον λόγο που υπάρχει στο βιβλίο του Ιώβ, και του Σολομώντος, και του Δαβίδ, και του Ιωάννου του Θεολόγου, και του Αποστόλου Παύλου... Εδώ η μουσική, η αγγελική μουσική της αιώνιας αλήθειας του Θεού, ντύθηκε με ανθρώπινες λέξεις.
Όσο περισσότερο ο άνθρωπος διαβάζει και μελετά την Αγία Γραφή, τόσο περισσότερο βρίσκει αιτίες όλο και πιο πολύ να την μελετά ασταμάτητα.
Αυτή είναι, κατά τους λόγους του Αγίου Χρυσοστόμου, σαν την εύοσμο ρίζα, που όσο περισσότερο τρίβεται, τόσο περισσότερο ευωδιάζει. Όσο βασικό είναι το γιατί πρέπει να διαβάζει κανείς την Αγία Γραφή, το ίδιο επίσης βασικό είναι το Πώς πρέπει να διαβάζει κανείς την Αγ. Γραφή Οι άγιοι Πατέρες, με επικεφαλής τον Άγιο Χρυσόστομο, είναι οι καλύτεροι καθηγητές σ' αυτό.
Ο Άγιος Χρυσόστομος, μπορούμε να πούμε, έγραψε το Πέμπτο Ευαγγέλιο. Οι άγιοι Πατέρες συνιστούν σοβαρή προετοιμασία για την ανάγνωση και την μελέτη της Αγίας Γραφής. Και η προετοιμασία έγκειται σε τί; Κατ' αρχήν στην προσευχή.
Προσευχήσου στον Κύριο να φωτίσει τον νου σου, ώστε να κατανοήσεις τους λόγους της Αγίας Γραφής, και να χαριτώσει την καρδιά σου να αισθανθείς την αλήθεια των λόγων αυτών και την ζωή. Συνειδητοποίησε ότι αυτά είναι τα λόγια του Θεού, που Αυτός ο Ίδιος απευθύνει σε σένα.
Η προσευχή, σε σχέση με τις άλλες ευαγγελικές αρετές, είναι η καταλληλότερη για να καταστήσει ικανό τον άνθρωπο να κατανοήσει την Αγία Γραφή. Και πώς πρέπει να διαβάζεται η Αγία Γραφή Με προσευχή, φόβο και σεβασμό, γιατί σε κάθε λέξη υπάρχει και από μια σταγόνα αιώνιας αλήθειας, και όλες οι λέξεις αποτελούν απέραντο ωκεανό της Αιώνιας Αλήθειας.
Η Αγία Γραφή δεν είναι βιβλίο, αλλά ζωή.
Γιατί οι λέξεις της «πνεύμα και ζωή εστιν» (Ιωάν. 6, 63), γι' αυτό μπορούν να γίνουν καταληπτές εάν τις κάνουμε ψυχή της ψυχής μας και ζωή της ζωής μας. Αυτό είναι βιβλίο που διαβάζεται με ζωή, με έργο. Πρώτα αξίζει να ζήσει κανείς και μετά να καταλάβει... Δούλεψε για να καταλάβεις. Αυτό είναι βασικός κανόνας της ορθοδόξου ερμηνευτικής.... Ξέρετε πότε ο άνθρωπος είναι σοφός μπροστά στα μάτια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού; Όταν ακούει τους λόγους και τους εκτελεί.
Η αρχή της σοφίας είναι η υπακοή στον λόγον του Θεού (Ματθ. 7, 24). Κάθε λόγος του Σωτήρος έχει την ισχύ και την δύναμη να θεραπεύσει και τις φυσικές και τις ψυχικές ασθένειες. «Ειπέ λόγω, και ιαθήσεται ο παις μου» (Ματθ. 8, 8). Ο Σωτήρ «είπε λόγω» και θεραπεύθηκε ο δούλος του εκατοντάρχου. Όπως τότε, έτσι και τώρα, ο Κύριος αδιάκοπα επαναλαμβάνει τους λόγους Του και σε σένα και σε μένα και σ' όλους μας.
Μόνο πρέπει να σταθούμε, να εμβαθύνουμε σ' αυτούς και να τους δεχθούμε με την πίστη του εκατοντάρχου. Και το θαύμα θα γίνει και σε μας. Και θα θεραπευθεί η ψυχή μας όπως ακριβώς θεραπεύθηκε ο δούλος του εκατοντάρχου. Γιατί στο Ευαγγέλιο είναι γραμμένο και το ακόλουθο: «προσήνεγκαν αυτώ δαιμονιζομένους πολλούς και εξέβαλε τα πνεύματα λόγω, και πάντας τους κακώς έχοντας εθεράπευσεν» (Ματθ. 8, 16). Αυτό κάνει και σήμερα, γιατί ο Κύριος «Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο Αυτός, και εις τους αιώνας» (Εβρ. 13, 8).
Στην μέλλουσα Κρίση θα κριθούν εκείνοι που δεν υπάκουσαν στο λόγο του Θεού και θα είναι ανεκτότερη η γη των Σοδόμων και της Γομόρρας απ' ό,τι η ημέρα της κρίσεως γι' αυτούς (Ματθ. 10, 14-15). Πρόσεξε! Στην τελική κρίση θα σου ζητηθεί λόγος, για το τί έκανες με τους λόγους του Θεού, για το αν τους υπάκουσες και υιοθέτησες, αν χαιρόσουν ή ντρεπόσουν γι' αυτούς. Αν ντρεπόσουν γι' αυτούς, και ο Θεός θα ντραπεί για σένα «όταν έλθη εν τη δόξη του Πατρός Αυτού μετά των αγγέλων των αγίων» (Μάρκ. 8, 38).
Λίγες είναι οι λέξεις των ανθρώπων που δεν είναι έρημες και κενές, γι' αυτό και είναι λίγες εκείνες για τις οποίες δεν θα κριθούμε (Ματθ. 12, 36). Για ν' αποφύγει αυτό ο άνθρωπος πρέπει να μελετήσει και να μάθει τα λόγια του Θεού από την Αγία Γραφή, να τα οικειοποιηθεί. Γιατί γι' αυτόν το λόγο ο Θεός τα ανακοίνωσε στους ανθρώπους, για να τα κάνουν κτήμα τους και μέσω αυτών να κάνουν δική τους και την ίδια την Αλήθεια του Θεού.
Σε κάθε λόγο του Σωτήρος υπάρχει περισσότερη αιωνιότητα και αφθαρσία, απ' ό,τι σ' ολόκληρο τον ουρανό και σ' ολόκληρη την γη με ολόκληρη την ιστορία τους. Γι' αυτό ο Κύριος είπε: «ο ουρανός και η γη παρελεύσονται, οι δε λόγοι μου ου μη παρέλθωσιν» (Ματθ. 24, 35). Αυτό σημαίνει ότι στους λόγους του Σωτήρος υπάρχει ο Θεός και κάθε τι θεϊκό, γι' αυτό δεν θα παρέλθουν.
Ο άνθρωπος που τους οικειοποιείται γίνεται πιο άφθαρτος από τον ουρανό και την γη, γιατί μέσα σ' αυτούς υπάρχει μία δύναμη που κάνει τον άνθρωπο αθάνατο και αιώνιο....
Στους λόγους του Θεού υπάρχει κάποιος χυμός αθανασίας, ο οποίος με την ανάγνωση των λόγων Του πέφτει σταγόνα - σταγόνα στην ψυχή του ανθρώπου και την ζωογονεί από το θάνατο και τη φθορά. Αυτό αποκαλύπτει ο Σωτήρ όταν λέει: «Αμήν, αμήν λέγω υμίν, ότι ο τον λόγον μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί με έχει ζωήν αιώνιον... και μεταβέβηκε εκ του θανάτου εις την ζωήν» (Ιωάν. 5, 24). Τούτο σημαίνει ότι με την ανάγνωση, και την εκμάθηση των λόγων του Θεού διδάσκεσαι την αθανασία και την αιωνιότητα, διδάσκεσαι την αθάνατη και αιώνια ζωή.
Αν πιστεύεις σ' αυτούς τους λόγους μ' όλη σου την πίστη, έμαθες ήδη τί είναι αιώνια ζωή και πέρασες από τον θάνατο στη ζωή. Γι' αυτό ο Σωτήρ επιμένει αποφασιστικά: «Αμήν, αμήν λέγω υμίν, εάν τις τον εμόν λόγον τηρήση, θάνατον ου μη θεωρήση εις τον αιώνα» (Ιωάν. 8, 51).
Κάθε λόγος του Χριστού είναι γεμάτος Θεό, γι' αυτό όταν εισέρχεται στην ψυχή του ανθρώπου, την καθαρίζει από κάθε ρύπο. Από κάθε του λόγο βγαίνει δύναμη, η οποία καθαρίζει από την αμαρτία....
Κάθε λόγος του Σωτήρος είναι γεμάτος Αλήθεια και όταν εισέλθει στην ψυχή την αγιάζει σ' όλη την αιωνιότητα.... Σε κάθε λόγο του Σωτήρος υπάρχουν πολλές υπερφυσικές αλήθειες και ευλογίες. Και αυτό είναι που χαριτώνει την ψυχή του ανθρώπου, όταν ο λόγος του Χριστού την επισκεφτεί... Σαν ζώσα χαροποιός δύναμη, ο λόγος του Θεού ενεργεί θαυματουργικά και ζωοδοτικά, όταν ο άνθρωπος τον ακούει και τον δέχεται με πίστη (Α' Θεσ. 2, 13).
Όλα έχουν σπιλωθεί από την αμαρτία, αλλά και όλα καθαρίζονται με τον λόγο του Θεού και την προσευχή, τα πάντα, κάθε δημιούργημα του Θεού από τον άνθρωπο ως το σκουλήκι (Α' Τιμ. 4, 6). Με την Αλήθεια που φέρει μέσα του, με την Δύναμη που έχει μέσα του, ο λόγος του Θεού είναι «τομώτερος υπέρ πάσαν μάχαιραν δίστομον και διικνούμενος άχρι μερισμού ψυχής τε και πνεύματος, αρμών τε και μυελών, και κριτικός ενθυμήσεων και εννοιών καρδίας» (Εβρ. 4, 12)....
Όλοι οι λόγοι, που είπε ο Θεός στους ανθρώπους, προέρχονται από τον Αιώνιο Λόγο, που είναι Λόγος ζωής και παρέχει Αιώνια ζωή. Ζώντας με τον Λόγο αυτό ο άνθρωπος αναγεννάται από το θάνατο στη ζωή. Γεμίζοντας τον εαυτό του με την αιώνια ζωή, ο άνθρωπος γίνεται νικητής του θανάτου και κοινωνός θείας φύσεως (Β' Πέτρ. 1, 4) και η μακαριότητά του δεν θα έχει τέλος.
Σ' όλα αυτά το βασικό, το βασικότερο, είναι η πίστη και το αίσθημα αγάπης προς τον Κύριο Ιησού Χριστό. Γιατί με την θαλπωρή αυτού του αισθήματος ανοίγεται το μυστήριο κάθε λόγου του Θεού, όπως με την θαλπωρή των ακτίνων του ήλιου ανοίγει ο κάλυκας του εύοσμου λουλουδιού. Αμήν.
22 Δεκεμβρίου 1929, πατήρ Ιουστίνος Πόποβιτς
(Από το Δελτίο της Ενορίας Κοιμήσεως Θεοτόκου Βούλας, 1979).
Ομιλίες στα Ιερά Ευαγγέλια από τον Ιεροψάλτη Δημήτριο Παπαγιαννόπουλο.
.jpg)